Τι θα διαβάζαμε αν ξεφυλλίζαμε το προσωπικό ημερολόγιο της Ελένης Τοπαλούδη, της φοιτήτριας που βιάστηκε ομαδικά και δολοφονήθηκε στη Ρόδο το 2018; Αν εντρυφούσαμε στα παιδικά βιώματα ενός θύματος σεξουαλικής παρενόχλησης από τον οικογενειακό του κύκλο;
Το νήμα της κοινωνικής κανονικότητας που παγίωσε για πολλές δεκαετίες στερεότυπα και κακοποιητικές συμπεριφορές ως ανδρικές σταθερές αναζητά και αποκαλύπτει η δημοσιογράφος και συγγραφέας Αγγελική Σπανού, στο νέο της μυθιστόρημα Η καλύτερή μου φίλη, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τόπος. Ένα βαθύ και γεμάτο ενσυναίσθηση ανάγνωσμα που φέρνει στην επιφάνεια μια συζήτηση που δεν έγινε ακόμη στην ελληνική κοινωνία με τους σωστούς όρους, αλλά μόνο υπό το πρίσμα του αστυνομικού ρεπορτάζ.
Το αξιοσημείωτο με το βιβλίο της Αγγελικής Σπανού είναι ότι η μυθοπλασία διασταυρώνεται με κάποια πραγματικά γεγονότα που συγκλόνισαν την επικαιρότητα. Πίσω από τις γραμμές της μυθιστορηματικής αφήγησης βλέπουμε να σκιαγραφούνται τα γνώριμα προφίλ νέων ανθρώπων που χάθηκαν άδικα και οδυνηρά, και κυρίως της Ελένης Τοπαλούδη, σε μια πρωτότυπη προσέγγιση που επιχειρεί να αναπλάσει την ιστορία, ψηλαφώντας τα σεξιστικά στερεότυπα της ελληνικής κυρίως επαρχίας.
Οι ασφυκτικές οικογενειακές νόρμες, η πολλών επιπέδων ενδοοικογενειακή βία, οι καταπιεσμένες ταυτότητες που αναζητούν ξέφωτο για να αναπτυχθούν, αποτελούν τον οδηγό της συγγραφέα στην προσέγγισή της σε έναν αφώτιστο σήμερα κόσμο. Οι δύο αφηγήτριες που πλάθει η Αγγελική Σπανού έχουν μια βαθιά και εξομολογητική σύνδεση μεταξύ τους. Στις επιστολές της μίας και στους αναστοχασμούς της άλλης αναπτύσσεται μια θεραπευτική σχέση την οποία η ανάγνωση ακολουθεί από τον πρώτο ενθουσιασμό της εφηβείας ως ένα σκοτεινό τέλος.
Το βιβλίο δεν είναι διδακτικό, ούτε πολιτικό. Μοτίβα συμπεριφορών, τυποποιημένες ανδρικές στάσεις και παγιωμένες αντιλήψεις που επηρεάζουν τις οικογενειακές και ερωτικές σχέσεις, εύκολα ταυτοποιούνται στην ανάγνωση των ιστοριών και των σκέψεων που αφηγούνται τα δύο κορίτσια. Τα στυγερά εγκλήματα αλλά και οι λιγότερο αποτρόπαιες «μικρές» κακοποιήσεις έχουν ρίζες στην παθολογία της καθημερινότητας, μας λέει η συγγραφέας, στη νόμιμη πατριαρχική βία που θεωρείται ανεκτή και αποσιωπάται, στις άνισες σχέσεις μεταξύ των φύλων ως μακραίωνη παράδοση του πολιτισμού μας.
Το φροϋδικό ερώτημα στο οπισθόφυλλο «σε ποιο βαθμό θα καταφέρει η πολιτισμική εξέλιξη να προφυλάξει τη συμβίωση των ανθρώπων από την ορμή της επιθετικότητας και της αυτοκαταστροφής;» δεν το απαντά Η καλύτερή μου φίλη, όμως δείχνει πού να ψάξουμε.