Της Μπέτυ Βατικιώτη
Η αγορά ακινήτων υπήρξε ανέκαθεν το «θερμόμετρο» του οικονομικού κλίματος μιας χώρας. Και η χώρα μας δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Πράγματι, το real estate αποτέλεσε ισχυρό καταλύτη της αναπτυξιακής διαδικασίας της ελληνικής οικονομίας. Ο εγγενής δυναμισμός της αγοράς αυτής έδινε αναπτυξιακή ώθηση και στους άλλους παραγωγικούς κλάδους, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συνδέονταν. Η αγορά των ακινήτων ήταν από τους πρώτους τομείς της ελληνικής οικονομίας που επλήγησαν κατά την έναρξη της οικονομικής κρίσης. Οι αριθμοί είναι ενδεικτικοί, καθώς σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος από το 2008 έως και το τέλος του 2017 η σωρευτική πτώση των τιμών οικιστικών ακινήτων έφτασε στο 41,8%, ενώ η καταγεγραμμένη σωρευτική πτώση των τιμών γραφείων και καταστημάτων από το 2010, οπότε και ξεκίνησε η αντίστοιχη καταγραφή, άγγιξε περίπου στο 30%.
Πλέον και ήδη από το 2017, τα σημάδια ανάκαμψης της αγοράς κατοικίας όσο και της αγοράς επαγγελματικών ακινήτων είναι ορατά. Και όχι μόνο στους αριθμούς, αλλά κυρίως στην πραγματικότητα που βιώνουν οι δημότες Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης που αναζητούν ακίνητο για αγορά ή ενοίκιο στον δήμο Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης, είτε κάτοικοι άλλων περιοχών οι οποίοι είτε για επαγγελματικούς λόγους είτε γιατί «μαγεύτηκαν» από τις ομορφιές της περιοχής, αναζητούν κατοικία στα όρια του Δήμου μας.
Ενδεικτικά μπορεί να περιγραφεί από εν ισχύ σήμερα αγγελίες η εικόνα: Επιπλωμένο διαμέρισμα 30 τετραγωνικών στη Βάρκιζα ενοικιάζεται 600 ευρώ τον μήνα. Στο κέντρο της Βούλας βρίσκουμε διαμέρισμα 160 τετραγωνικών με 2.500 ευρώ. Διαμέρισμα 90 τετραγωνικών πάλι στη Βούλα με 1.200 ευρώ ενοίκιο. Τα 60 τετραγωνικά στη Βουλιαγμένη ενοικιάζονται προς 650 ευρώ. Και ούτω καθ’ εξής…
Ήταν όμως πάντα τόσο δύσκολα τα πράγματα στην αθηναϊκή ριβιέρα; Είναι αλήθεια ότι η περιοχή αυτή ανέκαθεν ήταν από τις ακριβές της χώρας, με συγκεκριμένες ζώνες όπως το Καβούρι ή ο Λαιμός, να συγκαταλέγονται στο top 5 των πιο ακριβών περιοχών στη χώρα. Πώς όμως φτάσαμε στο σημείο να έχει καταστεί αδύνατο για ένα ζευγάρι είτε για ένα νεαρό άτομο να μπορέσει να βρει ένα σπίτι για ενοίκιο ή αγορά σε λογική τιμή για τα οικονομικά δεδομένα της εποχής μας;
Εξετάζοντας τα δεδομένα και τις ευρύτερες εξελίξεις την τελευταία δεκαετία, η αγορά ακινήτων βίωσε μία σειρά από γεγονότα ως εξής: Αρχικά, οι εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα οδήγησαν στο κλείσιμο της στρόφιγγας χορήγησης νέων δανείων για αγορά κατοικίας. Ένα νεαρό ζευγάρι που ξεκινούσε την κοινή του ζωή και θα μπορούσε υπό άλλες συνθήκες να λάβει ένα δάνειο, δεν είχε πλέον αυτή τη δυνατότητα. Συνεπώς, η στροφή προς το ενοίκιο ήταν η μόνη επιλογή. Ταυτόχρονα, η μη χορήγηση επιχειρηματικών δανείων προς τους κατασκευαστικούς ομίλους για την πραγματοποίηση νέων επενδύσεων, οδήγησαν στην αναστολή δημιουργίας νέου κτιριακού αποθέματος.
Παράλληλα, η αύξηση του τουρισμού και η άνθηση του φαινομένου των βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου AirBnB και η συνακόλουθη ανάπτυξη της οικονομίας διαμοιρασμού (sharing economy), έστρεψε πολλούς ιδιοκτήτες ακινήτων να προτιμήσουν τη διάθεση των ακινήτων τους σε εταιρείες ή πλατφόρμες που μισθώνουν ακίνητα βραχυχρόνια και όχι σε μακροχρόνιες μισθώσεις.
Τέλος, η θέση σε ισχύ της νομοθεσίας για τη «χρυσή βίζα» (νόμος 4146 του 2013) με την οποία δόθηκε η δυνατότητα παροχής άδειας διαμονής σε πολίτες τρίτης χώρας οι οποίοι θα αποκτούσαν ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα αξία 250.000 ευρώ και άνω, οδήγησε στην αύξηση της ζήτησης από ένα ειδικό κοινό. Το πρόγραμμα Golden Visa Greece, σε συνάρτηση της επενδυτικής ευκαιρίας που διέκριναν λόγω των μειωμένων τιμών στην αγορά των ακινήτων, συνέβαλε ώστε πολίτες από συγκεκριμένες χώρες, κυρίως Κινέζοι, Ρώσοι, Τούρκοι, Αιγύπτιοι και Λιβανέζοι να αγοράσουν ακίνητα στην Ελλάδα.
Οι ανωτέρω παράγοντες, έχουν σηματοδοτήσει την αφύπνιση της ελληνικής αγοράς ακινήτων και την έναρξη μιας φάσης ανάπτυξης. Οι τιμές αγοράς κατοικίας, αλλά κυρίως ενοικίασης έχουν λάβει την ανιούσα με παράγοντες της αγοράς να προειδοποιούν για τον κίνδυνο νέας φούσκας.
Και κάπου εδώ αρχίζει η περιπέτεια για όσους αναζητούν στέγη στον Δήμο Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης. Μία περιπέτεια την οποία πολλοί χαρακτηρίζουν πλέον ως «mission impossible». Και όσο και αν είναι δύσκολο να υπάρξει κάποια κρατική παρέμβαση σε μία αγορά που λειτουργεί με όρους προσφοράς και ζήτησης, το κοινωνικό ζήτημα που ενδέχεται να προκύψει θα πρέπει να προβληματίσει τους ιθύνοντες…