Γράφει ο Ιωάννης Βίρλος, Διευθυντής Χειρουργικής, Χειρουργικής Παχέος Εντέρου και Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου (KΠΕ) είναι ο τρίτος πιο συχνός καρκίνος παγκοσμίως. Προσβάλλει ένα στα 20 άτομα σε κάποια στιγμή στης ζωής τους με 9 στις 10 περιπτώσεις να εμφανίζονται μετά την ηλικία των 50 ετών. Περίπου στο 5% ο ΚΠΕ είναι κληρονομούμενος και οφείλεται σε ελαττωματικά γονίδια ενώ το 95% των περιπτώσεων αφορούν το σποραδικό ΚΠΕ, όπου σε κάποια στιγμή της ζωής κάποιο γονίδιο αλλοιώνεται (μεταλλάσσεται).
Η ύπαρξη παραγόντων κινδύνου δεν σημαίνει ότι κάποιος/α απαραίτητα θα αναπτύξει ΚΠΕ.
Οι παράγοντες κινδύνου που μπορούν να αλλάξουν είναι το αυξημένο βάρος, έλλειψη σωματικής άσκησης, κάπνισμα, υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ καθώς και η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων κόκκινου κρέατος, επεξεργασμένου ή τηγανισμένου κρέατος.
Οι παράγοντες κινδύνου που δεν μπορούν να αλλάξουν είναι η αυξημένη ηλικία –καθώς οι περισσότεροι ΚΠΕ εμφανίζονται μετά την ηλικία των 50 ετών– ιστορικό χρόνιας ιδιοπαθούς φλεγμονώδους νόσου του εντέρου (ελκώδης κολίτιδα, vόσος του Crohn’s) και οικογενειακό ιστορικό αδενοματωδών πολυπόδων ή / και ΚΠΕ.
Τα βήματα της πρόληψης

Η στρατηγική της πρόληψης του ΚΠΕ βασίζεται σε δύο άξονες:
Πρώτον, στην αναστροφή παραγόντων κινδύνου που μπορούν να αλλάξουν και αφορούν αλλαγές στο τρόπο ζωής όπως: έλεγχος του σωματικού βάρους, άσκηση, αποφυγή καπνίσματος, αποφυγή υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ, κατανάλωση περισσότερων πράσινων λαχανικών και φρούτων και αποφυγή κατανάλωσης μεγάλων ποσοτήτων κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος.
Δεύτερον, στην αποτροπή και μετριασμό των επιπτώσεων των παραγόντων κινδύνου που δεν μπορούν να αλλάξουν και γίνεται με ένα συνδυασμό προγράμματος ελέγχου του γενικού πληθυσμού (screening), προγράμματος παρακολούθησης με κολονοσκόπηση (surveillance), ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης γενικού πληθυσμού για τα συμπτώματα (public awareness) καθώς και με γενετικό έλεγχο.
Το πρόγραμμα ελέγχου του γενικού πληθυσμού (screening) (κάθε 2 χρόνια μετά την ηλικία των 50 ετών) γίνεται με ένα τεστ (FIT), το οποίο ανιχνεύει την ύπαρξη αιμοσφαιρίνης στα κόπρανα.
Το πρόγραμμα παρακολούθησης με κολονοσκόπηση (surveillance) (ενδοσκοπική εξέταση του παχέος εντέρου και του ορθού) περιλαμβάνει μία κολονοσκόπηση από την ηλικία των 50 ετών. Σε ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού ΚΠΕ συνίσταται επανάληψη κολονοσκόπησης κάθε 5 έτη.
Ο γενετικός έλεγχος από ειδικό γενετιστή συνίσταται για την κατηγορία κληρονομικού καρκίνου καθώς η πιθανότητα ανάπτυξης ΚΠΕ είναι άνω του 50% (σε σύγκριση με το 5% στο γενικό πληθυσμό).

Τα συμπτώματα
Τέλος είναι σημαντικό να τονιστεί ότι τα συμπτώματα με τα οποία συνήθως παρουσιάζεται ο ΚΠΕ, είναι:
Αίμα στα κόπρανα, αλλαγή των κενώσεων, κοιλιακός πόνος ή / και αναιμία. Αν τα συμπτώματα αυτά επιμένουν πέραν των 2-3 εβδομάδων πρέπει να ελέγχονται με κολονοσκόπηση (στην περίπτωση της αναιμίας και με γαστροσκόπηση, δηλαδή ενδοσκοπική εξέταση του στομάχου).
Ο Μάρτιος είναι ο μήνας πρόληψης και ενημέρωσης του καρκίνου του παχέος εντέρου. Σε αυτή τη μάχη ενάντια στον καρκίνο του παχέος εντέρου ο ακρογωνιαίος λίθος είναι η πρόληψη.
Η πρόληψη σώζει ζωές.
Ιωάννης Βίρλος
Επικοινωνία:
6986 74 74 01 και virlos-surgery.com