Οι αδόμητοι χώροι σε έναν Δήμο είναι αναμφισβήτητα μέτρο της ποιότητας ζωής των κατοίκων του. Και σήμερα ο Δήμος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης βρίσκεται σε μια πολυεπίπεδη και σοβαρή μάχη για τη διασφάλιση κάποιων από τους τελευταίους ελεύθερους χώρους προς όφελος του συνόλου. Δεν βρίσκονται ωστόσο όλοι οι αδόμητοι χώροι υπό το ίδιο καθεστώς. Υπάρχουν περιαστικά δάση, υπάρχουν κοινόχρηστοι χώροι, υπάρχουν και ιδιωτικά οικόπεδα που ακόμη δεν έχουν χτιστεί. Ο Δήμος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης έχει την ιδιαιτερότητα να φιλοξενεί επιπλέον και μια μοναδική ίσως στη χώρα κατηγορία αδόμητης γης: Τα αναξιοποίητα μέχρι σήμερα οικόπεδα της Μονής Πετράκη στη Βουλιαγμένη.
Αν τα εξετάσει κανείς συγκεκριμένα, το δάσος είναι ένας ιερός και απαραβίαστος τόπος, πολύτιμος πνεύμονας και προστατευόμενη περιοχή απέναντι σε κάθε επέμβαση. Κοινόχρηστοι χώροι είναι φυσικά τα αστικά πάρκα και οι παιδικές χαρές, τα πεζοδρόμια και οι πλατείες μεταξύ άλλων, δεσμεύονται όμως και για κοινωφελείς χρήσεις απαραίτητες στην κοινωνία, όπως ένα σχολείο ή ένα νοσοκομείο, άρα μπορούν να δομηθούν. Τέλος, η ιδιωτική περιουσία υπόκειται σε πολεοδομικούς περιορισμούς που αποφασίζει η πολιτεία (όπως ο συντελεστής δόμησης, η κάλυψη του οικοπέδου κ.λπ.) ωστόσο είναι απόφαση των ιδιοκτητών η τύχη της. Εξαίρεση στην κατηγορία των ιδιωτικών οικοπέδων συνιστά η εκκλησιαστική περιουσία στη Βουλιαγμένη για πολύ ειδικούς λόγους που θα αναλυθούν παρακάτω.
Η επικαιρότητα έφερε πρόσφατα στην επιφάνεια μια μεγάλη επένδυση σε αδόμητη γη της Βούλας. Ήταν μια από τις τελευταίες μεγάλες και ελεύθερες εκτάσεις, τα λεγόμενα «οικόπεδα Κόνιαρη» επιφάνειας 71 στρεμμάτων που είχε στην ιδιοκτησία του το Ίδρυμα του Μουσείου Μπενάκη και μεταβίβασε σε ένα επενδυτικό κτηματομεσιτικό κεφάλαιο από το εξωτερικό, το οποίο σχεδιάζει τη δόμησή της. Ο Δήμος, που από το 2007 παρακολουθούσε τη συγκεκριμένη έκταση σχεδιάζοντας να προλάβει μια άνευ όρων δόμηση, αποφάσισε να δεσμεύσει με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου τα οικόπεδα με στόχο την απαλλοτρίωσή τους. Και εδώ αρχίζει η πρώτη σύνθετη και πολυεπίπεδη μάχη της δημοτικής αρχής.
Η με όλους τους τύπους εκκίνηση της διαδικασίας απαλλοτρίωσης άλλαξε άρδην τα δεδομένα για τους επενδυτές οι οποίοι σκόπευαν αρχικά να εξαντλήσουν την επιτρεπόμενη δόμηση. Ο Δήμος κέρδισε πολύτιμο χρόνο, πλεονεκτική θέση και σύμφωνα με πληροφορίες, ετοιμάζει μια τεχνική και νομική αντεπίθεση με στόχο να κερδίσει η πόλη ελεύθερους χώρους στην έκταση αυτή. Το γεγονός ότι με την κινητοποίηση αυτή δεν εμποδίζει μια μικρή ιδιοκτησία να ανασάνει, εμποδίζει ένα ξένο κεφάλαιο να αποκομίσει ανεξέλεγκτα υπερκέρδη από το εμπόριο γης σε βάρος των ελεύθερων χώρων, νομιμοποιεί ηθικά την παρέμβαση αυτή της δημοτικής αρχής στην ελεύθερη εξέλιξη της αγοραπωλησίας. Και όπως θα αποδειχθεί πολύ σύντομα, έχει ακλόνητα επιχειρήματα για να αλλάξουν ριζικά οι όροι.
Θα ήταν άραγε προτιμότερη μια πλήρης απαλλοτρίωση της έκτασης των 71 στρεμμάτων από αυτή την τεχνικο-νομική μάχη; Σίγουρα, αν το ταμείο είχε απεριόριστα χρήματα για να αγοραστεί αυτή και κάθε άλλη ελεύθερη έκταση. Επειδή όμως τα πάνω από 40 εκατομμύρια που απαιτούνται για την αποζημίωση της έκτασης αυτής ακόμη και αν υπήρχαν διαθέσιμα, θα έλειπαν από όλες τις υπόλοιπες δράσεις του Δήμου και επειδή η επιλογή της προς απαλλοτρίωση γης οφείλει να υπακούει σε αξιολογήσεις αναγκών και ιεραρχήσεις, είναι βέβαιο ότι η δημοτική αρχή θα επιλέξει μια περισσότερο ευέλικτη τακτική, για την οποία ο Γρηγόρης Κωνσταντέλλος έχει ήδη ενημερώσει κατ’ ιδίαν όλους τις τους αρχηγούς παρατάξεων του Δημοτικού Συμβουλίου.
Δυσκολότερη και σημαντικότερη είναι η μάχη του Δήμου στο πεδίο της εκκλησιαστικής περιουσίας στη Βουλιαγμένη. Εδώ μιλάμε για 300 περίπου στρέμματα σε 212 οικόπεδα που δεσμεύτηκαν ως κοινόχρηστοι χώροι προς απαλλοτρίωση από την εποχή του Πατρίκιου Καραγεώργου, όμως η προφανής οικονομική αδυναμία του Δήμου να τα αποζημιώσει έχει άρει μετά την πάροδο δύο δεκαετιών όλες τις τότε δεσμεύσεις. Τυχόν δόμηση αυτών των εκτάσεων θα αλλάξει ριζικά τη φυσιογνωμία της Βουλιαγμένης, όπως είναι φυσικό καθώς το σύνολο σχεδόν των εκτάσεων αυτών έχουν εδώ και πολλά χρόνια εξελιχθεί σε αστικά δάση.
Είναι όμως ιδιωτική περιουσία η εκκλησιαστική; Τυπικά ναι, όμως η κλίμακα διαφέρει σημαντικά. Η σκοτεινή προέλευση της ιδιοκτησίας της Μονής Πετράκη (χαμένοι τίτλοι της οθωμανικής περιόδου και χρησικτησία από τα τέλη του 19ου αιώνα), το πολύ μεγάλο μέγεθός της αλλά και το γεγονός ότι ένα πολύ σημαντικό μέρος της ήδη έχει αξιοποιηθεί εντατικά, στερεί κάθε ηθικό έρεισμα στους διαχειριστές της να θυσιάσουν το σημερινό πράσινο χαρακτήρα των εκτάσεων αυτών. Επιπλέον, ως «σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι» αντιμετωπίζουν στη δημοτική αρχή τις οικοπεδικές απαιτήσεις της Εκκλησίας έναντι του Ασκληπιείου Βούλας, με μια αγωγή που καταλήγει να ζητά από το κράτος δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Μπροστά σε αυτές τις εξελίξεις, η διοίκηση του Δήμου ετοιμάζει όλες τις άμυνες για να διατηρηθεί το σημερινό καθεστώς. Μια ομάδα καθηγητών της νομικής ήδη έχει επεξεργαστεί σύμφωνα με πληροφορίες ένα σχέδιο υπεράσπισης των δημοτικών συμφερόντων που θα αλλάξει τα μέχρι σήμερα δεδομένα. Μια ακόμη σφοδρή μάχη αναμένεται εντός των επόμενων μηνών να ξεκινήσει.