Κάποιοι υποστηρίζουν ότι τα σπίτια έχουν ψυχή. Οπωσδήποτε έχουν τη δική τους ιστορία. Και στην περίπτωση του «κόκκινου σπιτιού» στη λεωφόρο Βασιλέως Παύλου 51 της Βούλας, της πέτρινης μονοκατοικίας που σήμερα είναι ερειπωμένη, η ιστορία ξεφεύγει από την ιδιωτική σφαίρα.
Το ακίνητο αυτό, που ανήκει σήμερα στην Ακαδημία Αθηνών, σύντομα θα μετατραπεί από τον Δήμο Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης σε ένα μοναδικό πολιτιστικό κέντρο, με βιβλιοθήκη και θερινό κινηματογράφο.
Αναζητώντας το νήμα της ιστορίας πέφτει κανείς σε κενό. Ο Δήμος δεν διαθέτει στα αρχεία του την άδεια ή κάποιο σχέδιο αυτού του σπιτιού. Μόνο μια αεροφωτογραφία του 1955 διασώζεται που το απαθανάτισε και πλέον χρησιμεύει ως όριο (terminus ante quem) για το χρόνο ανέγερσής του, που εντοπίζεται στα έτη 1950-55.
Ο πρώτος ιδιοκτήτης του σπιτιού ήταν ο ακαδημαϊκός Μάξιμος Μητσόπουλος. Άκληρος ο ίδιος, άτεκνες και οι δύο αδερφές του με τις οποίες κατοικούσε στο ίδιο σπίτι, που έφυγαν από τη ζωή πρώτες. Στις 27 Σεπτεμβρίου 1968 πέθανε μόνος. Αιτία θανάτου του λέγεται ότι ήταν η αφυδάτωση, μετά από γαστρεντερίτιδα.
Ο Μάξιμος Μητσόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1897. Ο θείος του Ηρακλής και ο πατέρας του Κωνσταντίνος Μητσόπουλος θεωρούνταν εκ των κορυφαίων γεωλόγων στην εποχή τους. Σπούδασε φυσικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πήρε αργότερα ειδίκευση ως Γεωλόγος και Παλαιοντολόγος στα πανεπιστήμια του Μονάχου και του Βερολίνου. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1928 ως διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Μονάχου, αναλαμβάνοντας διδακτικό έργο στο Πολυτεχνείο και το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1939 εξελέγη τακτικός καθηγητής Γεωλογίας και Παλαιοντολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ διετέλεσε επί 15 χρόνια τακτικός καθηγητής Ορυκτολογίας και Γεωλογίας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Κατά τα έτη 1950-51 και 1960-61 υπήρξε κοσμήτορας της Σχολής Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1955 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ενώ το έτος 1967 ήταν ο πρόεδρος του κορυφαίου πνευματικού ιδρύματος της χώρας.
Αν τον μνημονεύουμε σήμερα και το όνομά του αξίζει να διασωθεί στην ιστορία της Βούλας είναι επειδή την όμορφη αυτή οικία, που οι μαρτυρίες λένε ότι ήταν το σπίτι των ονείρων του και όπου ζούσε τους 5 μήνες του χρόνου, την κληροδότησε στην Ακαδημία Αθηνών με έναν πολύ ευγενικό σκοπό: Να ενοικιάζεται και τα έσοδα που θα αποφέρει να χρηματοδοτούν ως υποτροφία τις μεταπτυχιακές σπουδές στη Γεωλογία και τη Βιολογία δύο αποφοίτων των γνωστικών αυτών αντικειμένων.
Το διάστημα 1982-2002 η βούληση του διαθέτη έγινε πραγματικότητα και το «κόκκινο σπίτι» έζησε μια δεύτερη ακμή. Η Ελένη Βλαχίδου, κάτοικος Βούλας μέχρι και σήμερα, έζησε εκεί με την οικογένειά της, συνδέοντας τα σημαντικότερα χρόνια της ζωής της, όπως λέει, με το ακίνητο αυτό. Βρήκε το σπίτι άδειο και τον εντυπωσιακό κήπο επιφάνειας ενός στρέμματος ξερό, εκτός από τα δέντρα: Οι πορτοκαλιές, ροδιές, συκιές, μανταρινιές βρίσκονταν στη θέση τους. Εκείνη φύτεψε και φρόντισε 260 τριανταφυλλιές, μεταξύ άλλων πολλών λουλουδιών, καθιστώντας τον κήπο αυτό ένα τοπικό αξιοθέατο.
Το καθεστώς όμως του κληροδοτήματος επέβαλλε διά νόμου να γίνεται πλειστηριασμός κάθε φορά που έπρεπε το συμβόλαιο να ανανεωθεί. Μια ψυχοφθόρα διαδικασία, κατά την Ελένη Βλαχίδου, που αναγκάστηκε, με πόνο ψυχής, όπως λέει, να εγκαταλείψει τη μονοκατοικία της Βασιλέως Παύλου. Μετά από αυτήν, παραδόθηκε στη φθορά και στους περιστασιακούς λαθραίους επισκέπτες. Ασφαλώς χωρίς έσοδα από μισθώματα, η υποτροφία αδρανοποιήθηκε…
Μια τρίτη και πολύ πιο ενδιαφέρουσα περίοδος θα ξεκινήσει για το «κόκκινο σπίτι» εντός του 2019. Ο Δήμος βρίσκεται σε προχωρημένη συνεννόηση με την Ακαδημία να μισθώσει με μακροχρόνιο συμβόλαιο 40 ετών το ακίνητο. Έχει παράλληλα έτοιμη μελέτη ανακαίνισης και στατικής ενίσχυσης ενώ σκοπεύει να δαπανήσει περίπου 400.000 ευρώ ώστε να μετατραπεί η οικία σε πολιτιστικό κέντρο.
Σύμφωνα με το σχέδιο, στο ισόγειο θα υπάρχει ένας χώρος με μεγάλα τραπέζια για εργασία δημιουργικών ομάδων καθώς και εκθεσιακός χώρος. Στον όροφο θα στεγαστεί βιβλιοθήκη και χώρος διαβάσματος. Ενώ το καλοκαίρι στον κήπο θα λειτουργεί θερινό σινεμά. Τα 600 ευρώ που θα δίνει ως μηνιαίο μίσθωμα ο Δήμος στην Ακαδημία θα βοηθήσουν να ενεργοποιηθεί εκ νέου η υποτροφία και να εκπληρωθεί σε μόνιμη βάση η βούληση του Μάξιμου Μητσόπουλου.