Είναι ένα από τα βιβλία που πρέπει να διαβάσουμε αν θέλουμε να τοποθετήσουμε την πανδημία του κορονοϊού στο σωστό της πλαίσιο. Το Επιδημίες και Κοινωνία του Φρανκ Σνόουντεν που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο τα μαζικά ξεσπάσματα λοιμωδών νόσων διαμόρφωσαν την κοινωνία, από τον Μαύρο Θάνατο μέχρι σήμερα.
Με μια διεξοδική διερεύνηση του αντίκτυπου των επιδημικών νόσων, το βιβλίο αυτό που πρωτοκυκλοφόρησε στις ΗΠΑ τον Δεκέμβριο του 2019, αποκαλύπτει με ποιους τρόπους αυτές οι νόσοι όχι μόνο επηρέασαν την ιατρική επιστήμη και τη δημόσια υγεία, αλλά μεταμόρφωσαν επίσης τις τέχνες, τη θρησκεία, την ιστορία των ιδεών και τον πόλεμο. Ο Σνόουντεν θίγει θέματα όπως η εξέλιξη των ιατρικών θεραπειών, η λογοτεχνία της πανώλης, η φτώχεια, το περιβάλλον και η μαζική υστερία. Δεν αναπτύσσει μόνο την ιστορική διάσταση νόσων όπως η ευλογιά, η χολέρα και η φυματίωση, αλλά εξετάζει και τις επιπτώσεις πρόσφατων επιδημιών, καθώς και το ζήτημα της παγκόσμιας ετοιμότητας ενώπιον της νέας γενιάς νοσημάτων, ενώ σε έναν νέο πρόλογο πραγματεύεται και την παγκόσμια απειλή της COVID-19.
«Η αρχική έκδοση του βιβλίου συνέπεσε με την εκδήλωση της πανδημίας COVID- 19. Για πολλούς, υπήρξε ένα πολύτιμο εγχειρίδιο, ενώ είναι δεδομένο ότι σε αυτό ανέτρεξαν στελέχη του κρατικού μηχανισμού, ακόμη και στο ανώτατο επίπεδο, τα οποία κλήθηκαν να διαχειριστούν πτυχές της πανδημίας στην Ελλάδα» αναφέρει ο υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης στον πρόλογο της ελληνικής έκδοσης. Και προσθέτει: «Με δεδομένα όσα συνέβησαν τους τελευταίους μήνες, το βιβλίο του Φρανκ Σνόουντεν αποτελεί ένα από τα πολυτιμότερα συγγράμματα της εποχής που διανύουμε».
«Ο Σνόουντεν εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους τα ξεσπάσματα των νόσων διαμόρφωσαν τα πολιτικά πράγματα, συνέτριψαν επαναστάσεις και παγίωσαν φυλετικές και οικονομικές διακρίσεις. Η αφήγησή του είναι γιγαντιαίου εύρους, απλώνεται σε πολλούς αιώνες και ηπείρους και παράλληλα επιχειρεί να εξηγήσει με ποιους τρόπους επέτρεψαν οι κοινωνικές δομές στις νόσους να ευδοκιμήσουν», αναφέρει βιβλιοκριτική στο περιοδικό New Yorker.
«Μια εξαιρετικά χρήσιμη, εκτεταμένη ανασκόπηση των πολλαπλών δεσμών ανάμεσα στις επιδημικές νόσους και στην ιστορική αλλαγή και εξέλιξη», αναφέρει άλλη παρουσίαση του βιβλίου στο Choice. Ενώ οι Financial Times το ενέταξαν στα καλύτερα βιβλία του 2020 με το σχόλιο «εξαιρετικά καλογραμμένο, επίκαιρο και συναρπαστικό».
Όπως τονίζει στην εισαγωγή του ο Φρανκ Σνόουντεν, «τα λοιμώδη νοσήματα είναι τόσο σημαντικά για την κατανόηση της ιστορικής εξέλιξης όσο και οι οικονομικές κρίσεις, οι πόλεμοι, οι επαναστάσεις και η δημογραφική αλλαγή». Ο συγγραφέας είναι ομότιμος καθηγητής Ιστορίας και Ιστορίας της Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ και το συγκεκριμένο βιβλίο ξεκίνησε ως προπτυχιακό μάθημα και βασίστηκε πάνω στις διαλέξεις που έδωσε στους φοιτητές. Ωστόσο, όπως σημειώνει «είναι ένα ιστορικό βιβλίο, όχι κείμενο βιολογίας», παρόλο που στην ανάλυση κάθε νοσήματος οι αναγνώστες θα λάβουν κάποιες γνώσεις για την προέλευσή του, τον τρόπο μετάδοσης και την εξέλιξή του στο ανθρώπινο σώμα.