Η ανθρώπινη πλευρά της βαυαροκρατίας

Η Ιστορία συνήθως είναι η ιστορία των μεγάλων ανδρών. Πόλεμοι, βασιλιάδες, πρωθυπουργοί, πολεμικές συγκρούσεις και μεγάλες αποφάσεις. Υπάρχει όμως και η ιστορία των απλών ανθρώπων, η ιστορία της καθημερινότητας που καταγράφεται στις πηγές αλλά σπάνια βγαίνει στην επιφάνεια από μελετητές. Αυτή την συστηματική προσπάθεια έκανε η συγγραφέας Βάνα Μπούσε για μια αφώτιστη εποχή, στο νέο της βιβλίο Η καθημερινή ζωή στην Ελλάδα του Όθωνα, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εστία.

Η μελετήτρια αποκωδικοποίησε κυρίως γερμανικές πηγές πολύτιμων πληροφοριών από την εποχή της αντιβασιλείας και της βασιλείας του Όθωνα (της λεγόμενης και βαυαροκρατίας) όπως ημερολόγια, εμπορικά κατάστιχα, απομνημονεύματα και επιστολές. Τις διάσπαρτες αυτές πληροφορίες τις αναδιέταξε σε μεγάλες κατηγορίες που συγκροτούν πεδία της καθημερινότητας του ανθρώπου, για τα οποία κανείς ιστορικός δεν συνηθίζει να μιλά: Διατροφικές συνήθειες (εδέσματα και γλυκά), ένδυση (παραδοσιακές και σύγχρονες φορεσιές), υγεία (φάρμακα και γιατροσόφια), εκπαίδευση, τεχνολογία, βιοτεχνία κ.λπ. 

Ένα εντυπωσιακό μωσαϊκό πληροφοριών που ανασυνθέτουν μια εποχή που μοιάζει πολύ κοντινή και πολύ μακρινή ταυτόχρονα. «Τα καθημερινά αυτά και εκ πρώτης όψεως ασήμαντα πράγματα, αν ληφθούν στο σύνολό τους, αποτελούν την πραγματικότητα μέσα στην οποία εξελίσσεται η ζωή μας, και σε συνάρτηση με την οικονομική κατάσταση διαμορφώνουν τις διαθέσεις της κοινής γνώμης και επηρεάζουν τις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις », σημειώνει σχετικά η Βάνα Μπούσε στην εισαγωγή της.

Μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορική προσπάθεια που μπήκε στη βραχεία λίστα για το Κρατικό Βραβείο Μαρτυρίας – Bιογραφίας – Χρονικού – Ταξιδιωτικής Λογοτεχνίας και στη συνεδρίαση της επιτροπής των βραβείων στις 3 Μαρτίου 2022 μολονότι δεν έλαβε τη διάκριση, καταγράφηκε στα πρακτικά ότι συζητήθηκε ιδιαιτέρως «για την παροχή νέων ερμηνευτικών προσεγγίσεων μέσα από ενδελεχή έρευνα στην καθημερινότητα του 19ου αιώνα».