Δεν είναι υπερβολή να υποστηρίξει κανείς ότι σήμερα ο Δήμος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης είναι το μεγαλύτε- ρο εργαστήριο της χώρας ως προς τη μελέτη και εφαρμογή μιας εναλλακτικής πολιτικής στη διαχείριση των αστικών αποβλήτων. Αν το πολυσυζητημένο δημοτικό εδαφοβελτιωτικό υλικό για βιολογικές καλλιέργειες Vita Green είναι ο πρώτος πυλώνας καινοτομίας, που εκτρέπει από την ταφή χιλιάδες τόνους κλαδεμάτων και υπολειμμάτων κουζίνας, δύο ακόμη μεγάλες πρωτοβουλίες που ήδη δρομολογήθηκαν πιλοτικά και μέσα στο επόμενο διάστημα θα γενικευτούν, στοχεύουν να εκτοξεύσουν το ποσοστό εκτροπής από την ταφή του Δήμου σε ποσοστά Γερμανίας, δηλ. στο 70%. Πρόκειται συνδυαστικά για την εξάπλωση σε όλο τον Δήμο του προγράμματος διαλογής της πηγή 7 ρευμάτων και την αξιοποίηση του «γκρι κάδου» για ενεργειακούς σκοπούς.
Ο Δήμος σήμερα, έχοντας αναλύσει τη σύνθεση των αποβλήτων που παράγουν τα νοικοκυριά του, επιμερίζει τους 42.000 τόνους των αποβλήτων που παράγονται ετησίως σε 2 μεγάλες κατηγορίες:
Πρώτον, παράγονται 8.000 τόνοι απόβλητα από ανακυκλώσιμα υλικά που μπορούν να αξιοποιηθούν από τη δευτερογενή αγορά ως πρώτες ύλες. Από τα υλικά αυτά σήμερα συγκεντρώνονται στους μπλε κάδους του Δήμου μόνο οι 3.500 τόνοι, αφήνοντας ένα υπόλοιπο 4.500 τόνων στους πράσινους κάδους που οδεύουν προς ταφή στη χωματερή.
Και δεύτερον, ο Δήμος παράγει 22.000 τόνους οργανικά απόβλητα από τα κλαδέματα των οικιακών κήπων και των κοινόχρηστων χώρων και τα υπολείμματα κουζίνας από επιχειρήσεις εστίασης και νοικοκυριά.
Το στοίχημα που έθεσε ο Γρηγόρης Κωνσταντέλλος είναι το εξής:
Αν αυτοί οι 8.000+22.000, δηλαδή 30.000 τόνοι υλικών συγκεντρωθούν αποτελεσματικά από τον Δήμο Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης και οδηγηθούν προς εναλλακτική διαχείριση, τότε το υπόλειμμα των 12.000 τόνων που θα είναι καθαρό από οργανικά και άλλα ανακυκλώσιμα μπορεί αντί να ταφεί, να μετατραπεί σε εναλλακτικό καύσιμο RDF και SRF που χρησιμοποιείται σήμερα από την τσιμεντοβιομηχανία και τη χαλυβουργία. Ο πράσινος κάδος τότε χαρακτηρίζεται «γκρι» και το περιεχόμενό του οδεύει προς επαναχρησιμοποίηση. Στην περίπτωση που επιτευχθεί συνολικά ο στόχος, τότε τα απόβλητα του Δήμου θα ανακυκλώνονται στο 100%.
Ο στόχος ακούγεται υπερβολικός σε μια χώρα με θλιβερά ποσοστά ανακύκλωσης, όμως στον Δήμο Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης έχει ήδη διανυθεί πολύ μεγάλη απόσταση. Το πρόγραμμα διαλογής στην πηγή που ξεκίνησε πιλοτικά στα Πηγαδάκια Βούλας ήδη έφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των νοικοκυριών, η ανταπόκρισή τους στην πρόκληση αλλά και η σωστή οργάνωση της αποκομιδής συντέλεσε ώστε τα ανακυκλώσιμα υλικά από αυτή τη γειτονιά να αξιοποιηθούν στο μέγιστο βαθμό. Στα Πηγαδάκια ο πράσινος κάδος περιέχει βάσει μετρήσεων κάτω από 10% οργανικά υπολείμματα και έχει ήδη μετατραπεί σε «γκρι». Αντί λοιπόν για την ταφή στη χωματερή της Φυλής το περιεχόμενο των κάδων αυτών μαζί με τα ογκώδη απόβλητα (στρώματα, έπιπλα, μεγάλες συσκευές κ.λπ.) του Δήμου σήμερα ήδη οδεύει προς εναλλακτική αξιοποίηση στην εταιρεία Ecoreset με την οποία συμβλήθηκε ο Δήμος για την παραγωγή RDF που ζητά σήμερα ως καύσιμο η τσιμεντοβιομηχανία Lafarge. Με σημερινά δεδομένα, η συμφωνία αυτή εκτρέπει 4.000 τόνους ετησίως από την ταφή.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της δημοτικής αρχής, το πρόγραμμα διαλογής στην πηγή σταδιακά θα εξαπλωθεί σε όλο τον Δήμο, αξιοποιώντας κοινοτικούς πόρους από το πρόγραμμα Life. Οι απαιτήσεις ενημέρωσης και εκπαίδευσης των δημοτών για τη μεγάλη αυτή αλλαγή στις καθημερινές συνήθειες του νοικοκυριού τοποθετεί χρονικά τη γενίκευση των 7 ρευμάτων ανακύκλωσης στο τέλος του 2023. Το ενδιαφέρον είναι ότι η προοπτική αυτή για την εναλλακτική αξιοποίηση του «γκρι» κάδου έχει και οικονομικά εκτός από περιβαλλοντικά οφέλη. Ενώ η ταφή κοστίζει σήμερα στον Δήμο 54 ευρώ τον τόνο (με άμεση προοπτική να εκτοξευτεί στο άμεσο μέλλον), η εναλλακτική αξιοποίηση για παραγωγή ενέργειας κοστίζει 35-40 ευρώ τον τόνο.
Αναλόγως, η διοίκηση του Δήμου σχεδιάζει να επεκτείνει μαζικά τη συλλογή των οργανικών αποβλήτων κουζίνας μέσω των καφέ κάδων. Σήμερα το δίκτυο των 1.200 καφέ κάδων λειτουργεί άψογα στα Πηγαδάκια, στη Βουλιαγμένη, στο Δίλοφο, τη Μηλαδέζα και σε επιχειρήσεις εστίασης. Μέχρι το τέλος του 2022 η Υπηρεσία Καθαριότητας και ο Δήμαρχος υπολογίζουν να φτάσουν οι καφέ κάδοι τον αριθμό των 3.800, σε όλες τις συνοικίες του Δήμου με ένα σύστημα αποκομιδής δύο φορές την εβδομάδα για τους χειμερινούς μήνες και τρεις φορές τους θερινούς με 6 εξειδικευμένα δημοτικά απορριμματοφόρα. Παράλληλα, με τη λειτουργία 2 ή 3 «πράσινων σημείων» και 8-9 «πράσινων γωνιών», που θα συγκεντρώνουν ανακυκλώσιμα υλικά σε πολλά ρεύματα, ο Δήμος σκοπεύει κυριολεκτικά να μην αφήσει το παραμικρό αντικείμενο να πάει για ταφή.
«Αναπτύσσοντας όλες τις πρωτοβουλίες μεθοδικά, με σύστημα και ενημέρωση των πολιτών, ακολουθώντας τις υποδείξεις της επιστήμης και μετρώντας τα αποτελέσματά μας σε κάθε βήμα, θεωρώ ρεαλιστικό του χρόνου κιόλας, το 2022 να φτάσουμε ως Δήμος ποσοστό εκτροπής 70%», επισημαίνει στον «Δημοσιογράφο» ο Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, μια αδιαμφισβήτητα μοναδική επίδοση πανελλαδικά.
Με αυτά δεδομένα, κατανοεί κανείς τους λόγους για τους οποίους ο δήμαρχος των 3Β ως πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος στην Περιφερειακή Ένωση Δήμων Αττικής βρίσκεται σε κόντρα με τον ΕΔΣΝΑ στο πεδίο της διαχείρισης αποβλήτων για τις πρωτοβουλίες του Συνδέσμου που χαρακτηρίζονται παρωχημένες επιστημονικά αλλά και νομικά διάτρητες.