Παραδόθηκε τη Δευτέρα 17 Μαΐου προς χρήση η πλατεία Νυμφών στο κέντρο της Βουλιαγμένης και ήδη έχει χαρακτηριστεί από τους κατοίκους της περιοχής, τους επισκέπτες και τα ΜΜΕ ως μία από της ομορφότερες πλατείες της χώρας.

Ο σχεδιασμός της πλατείας ξεκίνησε από τη δημοτική αρχή το 2017 και μελετήθηκε με στόχο να απαντήσει λειτουργικά και αισθητικά στις χρόνιες παθογένειές της. Μετά από εκτενή διαβούλευση στα όργανα του Δήμου, αλλά και με πρωτοβουλία της δημοτικής αρχής με την τοπική κοινωνία, προκειμένου να καταγραφούν και να αφουγκραστούν οι παρατηρήσεις της, η τελική μελέτη, όπως τροποποιήθηκε μετά τις διαδοχικές διαβουλεύσεις σε λίγα σημεία της, εγκρίθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο ομόφωνα στις 7 Μαΐου 2018.

Η προϋφιστάμενή της κατάσταση μετρούσε ήδη πάνω από τέσσερις δεκαετίες και έμοιαζε να μην ανταποκρίνεται επαρκώς πια στις σύγχρονες απαιτήσεις του δημόσιου χώρου και στην εξέλιξη της περιοχής. Η πλατεία δεν αποτελούσε η ίδια ως δημόσιος χώρος ουσιαστικό προορισμό για τους κατοίκους της πόλης και ο κοινόχρηστος χαρακτήρας της έχανε έδαφος σε σχέση με την εμπορική δραστηριότητα.

Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός

Κυρίαρχος στόχος της αρχιτεκτονικής μελέτης ήταν να δημιουργήσει μια εκσυγχρονισμένη ελκυστική πλατεία, με ενδυναμωμένο τον κοινόχρηστο και «πράσινο» χαρακτήρα της. Ένα ζωντανό σημείο αναφοράς για όλη τη Βουλιαγμένη, με επίκεντρο τον χρήστη ανεξαρτήτως ηλικίας.

Η αρχιτεκτονική μελέτη βασίστηκε σε δύο βασικούς άξονες σχεδιασμού, αφενός στα υφιστάμενα δέντρα και την ανάδειξή τους, αφετέρου στις ροές των κινήσεων σε όλο το ζωτικό χώρο της πλατείας. Τα πολλά και ποικιλόμορφα υφιστάμενα δέντρα που είναι και το κυρίαρχο στοιχείο της πλατείας, λειτούργησαν ως σημεία αναφοράς και χάραξης, μαζί με τα νέα που προστέθηκαν. Ως εκ τούτου, κατηγοριοποιώντας τα βάσει μεγέθους, σκιάς και θέσης, αναπτύχθηκαν ετερογενείς ποιοτικά καθιστικές ζώνες, συνολικής χωρητικότητας έως 130 ατόμων, προσφέροντας κατάλληλες συνθήκες επαφής με τα δέντρα, σκιάσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και διαφορετικές θεάσεις όχι μόνο της θάλασσας, αλλά και της ίδιας της πλατείας.

Ταυτόχρονα, εξασφαλίστηκαν οι κατάλληλες χαράξεις για την υποδοχή των πεζών από κάθε πλευρά της πλατείας και την κίνησή τους σε όλη της την έκταση. Οι βασικοί άξονες κίνησης υλοποιήθηκαν με χυτό βοτσαλωτό δάπεδο και αποτελούν νοητές συνέχειες των περιμετρικών πεζοδρομίων, για να οδηγούν τον χρήστη εντός της πλατείας. Συμπληρωματικά, διαμορφώθηκαν ηπιότερες διαδρομές και ζώνες στάσης με εφαρμογή σταθεροποιημένου (πατημένου) χώματος ανάμεσα από τις ζώνες πρασίνου, ώστε να ενδυναμώνεται η επαφή με το φυσικό περιβάλλον.

Χρωματικά, το βοτσαλωτό δάπεδο επιλέχθηκε σε αποχρώσεις του κόκκινου, τόσο ως αναφορά στην κόκκινη πέτρα που έβγαζε παλαιότερα το λατομείο της Βάρης και έχει χρησιμοποιηθεί πολλάκις σε κτίσματα της περιοχής, όσο και ως αναφορά στο φυσικό χώμα, ποδίδοντας μια πιο φυσική εικόνα.

Πράσινο αποτύπωμα

Φυτοτεχνικά το σύνολο των υπαρχόντων δέντρων διατηρήθηκε, ενώ νέα δέντρα (αειθαλή και φυλλοβόλα) φυτεύτηκαν σε δενδροστοιχίες ή μεμονωμένα στο χώρο, για να ενισχύσουν τις συνθήκες σκιασμού και δροσισμού της πλατείας. Με τη συνδρομή της ΕΡΓΟΣΕ και του «Πράσινου Ταμείου», έχουν φυτευτεί δύο υπεραιωνόβιες ελιές ηλικίας 650 και 1.350 ετών. Η νέα φύτευση που συμπληρώνει τα υφιστάμενα δέντρα και τις χαράξεις είναι εγκλιματισμένη στο αττικό τοπίο και σε απόλυτο συνδυασμό με τα υφιστάμενα. Δημιουργήθηκε «υποόροφος» από χαμηλής και μεσαίας ανάπτυξης θάμνους, αρωματικά φυτά της μεσογειακής χλωρίδας, αγρωστώδη και πόες, τα οποία φυτεύτηκαν με τρόπο που περιβάλλουν τα νέα κυκλικά καθιστικά, τα μεμονωμένα δένδρα και ενισχύουν τις εισόδους της πλατείας και τους διαδρόμους κίνησης. Το φυτικό υλικό έχει επιλεγεί να είναι απόλυτα προσαρμοσμένο στις τοπικές συνθήκες, ώστε να μη διαταραχθούν τα τοπικά οικοσυστήματα, αλλά να εξασφαλιστεί η ταχεία, υγιής και εύρωστη ανάπτυξή τους, χωρίς να απαιτείται η εκτεταμένη χρήση πόρων, μέσων και τεχνικών που επιβαρύνουν το περιβάλλον. Ιδιαίτερη μέριμνα έχει ληφθεί και σχετικά με τη διαχείριση του νερού άρδευσης, μέσω αυτοματισμών και εφαρμογής σύγχρονου συστήματος τηλε-ελέγχου και τηλεχειρισμού των δικτύων.

Κατηγορία	Ποσότητα
Δένδρα μεγάλης ανάπτυξης (6-9 μ.)	40
Θάμνοι	1.405
Σχηματοποιημένοι θάμνοι	100
Κωνοφόροι θάμνοι	140
Αναρριχώμενα	15
Αγρωστώδη	340
Τροπικά	23
Αρωματικά	770

Πρωτοποριακός φωτισμός

Ο αρχιτεκτονικός φωτισμός έχει κρίσιμο ρόλο στην ανάδειξη του χώρου, την προσέλκυση του κοινού και την εξασφάλιση μιας ιδιαίτερης εμπειρίας του χρήστη. Η ειδική μελέτη φωτισμού ενισχύει τις διαφορετικές ποιότητες χώρων, όπως προκύπτουν από τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Προσφέρει ακόμη, έναν έμμεσο φωτισμό ανάδειξης των κεντρικών δέντρων μέσα και από την ενσωμάτωση φωτιστικών σε όλα τα καθιστικά, την ήπια ανάδειξη των διαδρομών βάσει της κατηγοριοποίησής τους σε κύριες και δευτερεύουσες, καθώς επίσης και των σημείων στάσης, συγκέντρωσης, ανάπαυλας και παιχνιδιού. Ο φωτισμός τεχνικά ακολουθεί προδιαγραφές εξοικονόμησης ενέργειας, αντιθαμβωτικών μέσων και εφαρμογής αυτοματισμών σύγχρονων τεχνολογιών. Επιπροσθέτως, τα συστήματα φωτισμού της πλατείας ελέγχονται πλήρως, από απομακρυσμένη τηλεδιαχείριση.

Νέος δημόσιος χώρος

Στη λογική ανάδειξης της πλατείας Νυμφών σαν χώρου που αποδίδεται πρωτίστως στον πεζό, όλοι οι δρόμοι περιμετρικά της νέας διαμόρφωσης (εκτός της κεντρικής οδού Ιάσονος) αντιμετωπίζονται ως δρόμοι ήπιας κυκλοφορίας, διαστρώθηκαν με κυβόλιθους και έρχονται σε μια οριακή ισοσταθμία με τους χώρους κίνησης των πεζών. Η γενική φιλοσοφία είναι η κατά το δυνατό μεγιστοποίηση του ωφέλιμου χώρου της πλατείας και η μετατροπή της από ένα χώρο αυστηρά οριοθετημένο από δρόμους, σε έναν διευρυμένο δημόσιο χώρο. Ταυτόχρονα, αποκλείεται η στάθμευση περιμετρικά στο μέτωπο της πλατείας διευρύνοντας τα όριά της και αυξάνοντας το μέγεθός της κατά 15% ενώ ανασχεδιάστηκαν οι παλιοί δημοτικοί χώροι στάθμευσης δίπλα σε αυτή, με κοινή αισθητική προσέγγιση. Απώτερος στόχος του κυκλοφοριακού σχεδιασμού είναι η οδός Αγ. Παντελεήμονος να λειτουργεί ως πεζόδρομος (ειδικά τη νύχτα) σε όλο της το μήκος.

Βιοκλιματικός χαρακτήρας

Η χρήση ανακυκλώσιμων οικολογικών υλικών (βοτσαλωτά δάπεδα, κυβόλιθοι κ.λπ.) υψηλής θερμικής απορροφητικότητας συνέβαλαν στη δημιουργία μίας βιοκλιματικής ανάπλασης που δημιουργεί μικροκλίμα στην περιοχή εφαρμογής, υπακούοντας στις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης.

Η νέα πλατεία Νυμφών επιδιώκει μέσω του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού να αποκτήσει κεντρικό ενεργό ρόλο στην καθημερινότητα των κατοίκων και επισκεπτών της περιοχής. Ένα υπόδειγμα δημόσιου χώρου που μέσω της ποιότητας του, της αρμονικής λειτουργίας του και της ορθής συντήρησης του, θα ενισχύσει το σεβασμό και την εκτίμηση του από τους ίδιους τους χρήστες του.

Άλλωστε, περιμετρικά της πλατείας έχουν σχεδιαστεί και τοποθετηθεί πολλές υποδομές προς διευκόλυνση των κατοίκων της περιοχής. Υπάρχουν δύο θέσεις φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, η μία εκ των οποίων για αποκλειστική χρήση ηλεκτρικού αυτοκινήτου ΑμεΑ (η μοναδική του είδους που υπάρχει στη χώρα). Στις θέσεις στάθμευσης περιμετρικά της πλατείας βρίσκεται σταθευμένο ένα από τα τρία ηλεκτρικά αυτοκίνητα του συστήματος κοινόχρηστων αυτοκινήτων του Δήμου (e-car sharing). Στο πάνω μέρος της πλατείας υπάρχει σταθμός κοινόχρηστων ποδηλάτων και σταθμός φόρτισης ηλεκτρικών ποδηλάτων, πατινιών, αναπηρικών αμαξιδίων αλλά και φορητών συσκευών. Υπάρχουν υπόγειοι κάδοι απορριμμάτων περιμετρικά της πλατείας, πέντε συνθέσεις κάδων ανακύκλωσης τριών ρευμάτων, (χαρτί, πλαστικό και αλουμίνιο), δεκαπέντε κάδοι μικροαπορριμμάτων, ένας κάδος μικροαπορριμμάτων κατοικιδίων ζώων και μία κατακόρυφη στήλη βρύσης για ανθρώπους και κατοικίδια. Στην είσοδο της Πλατείας έχει τοποθετηθεί ανάγλυφη φωτιζόμενη πινακίδα #vouliagmeni.

Μετά την ολοκλήρωση του έργου ο Δήμαρχος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης Γρηγόρης Κωνσταντέλλος δήλωσε:

«Η μοναδική ομορφιά της Βουλιαγμένης ενισχύθηκε ακόμα περισσότερο, με τη δημιουργία της νέας Πλατείας Νυμφών, μία πλατεία που θα αποτελέσει σημείο αναφοράς της περιοχής μας. Η Βουλιαγμένη απέκτησε την πλατεία που της αξίζει και καλώ όλους του συμπολίτες μας να την επισκεφθούν, να την απολαύσουν αλλά παράλληλα, να τη σεβαστούν και να συμβάλουν στη διατήρηση της σημερινής εικόνας της. Το έργο ανακατασκευής της Πλατείας Νυμφών ολοκληρώθηκε σε λιγότερο από 6 μήνες, (σε 127 εργάσιμες ημέρες) όταν οι αρχικοί υπολογισμοί προέβλεπαν διάρκεια εργασιών 18 μήνες. Το τελικό αποτέλεσμα και η ταχύτητα ολοκλήρωσης του έργου οφείλεται στις σημαντικές χορηγίες που συνέβαλαν στη χρηματοδότηση του έργου, στο υψηλό επίπεδο επαγγελματισμού που επέδειξαν όσοι εργάστηκαν στην ανάπλαση και στην υπερπροσπάθεια των αιρετών και υπηρεσιακών παραγόντων του Δήμου, που υπερέβαλαν κάθε όριο υπηρεσιακού καθήκοντος και εργάστηκαν νυχθημερόν, από την πρώτη μέχρι την τελευταία μέρα των εργασιών. Τέλος, θα ήθελα να απευθύνω ένα μεγάλο ευχαριστώ στους κατοίκους και επαγγελματίες της περιοχής για την κατανόηση και την υπομονή τους κατά τη διάρκεια του έργου».

Χορηγοί έργου	Αστήρ Παλάς Βουλιαγμένης & Πέννυ Ζαγλαρίδου (Διευθύνουσα Σύμβουλος) Γεώργιος Προκοπίου
Εργοληπτική εταιρεία	ARIO Κατασκευαστική & Δημήτρης Πρωτονοτάριος (επικεφαλής)
Σχεδιασμός πλατείας	Athens Creative Δημήτρης Αναγνωστόπουλος (Σύμβουλος Μηχανικός) Αλέξανδρος Αυλωνίτης (Αρχιτέκτονας Μηχανικός) Αγγελική Αναγνωστοπούλου (Αρχιτέκτονας Μηχανικός)
Φυτοτεχνικός σχεδιασμός και υλοποίηση	Ανέττα Ρούσσου (Γεωπόνος)
Δήμος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης	Νίκος Βάρης (Αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων) Χάρης Κυριακίδης (Γενικός Γραμματέας) Βασίλης Λανάρης (Αναπληρωτής Πρόεδρος Δημοτικής Κοινότητας Βάρης) Τεχνικά συνεργεία Συνεργεία Υπηρεσίας Πρασίνου Στελέχη Πολιτικής Προστασίας Στελέχη Δημοτικής Αστυνομίας Συνεργεία Καθαριότητας
Λοιποί συντελεστές	ΕΡΓΟΣΕ, Πράσινο Ταμείο, ΔΕΗ και ΔΕΔΔΗΕ, Ελληνική Τεχνική ΑΕ (Νικολακάκης Ανδρέας, Μαστροκώστας Αντώνης, Βυθούλκας Απόστολος και Καρβάλης Νικήτας), Πέτρος Φεβράνογλου (εθελοντής γεωπόνος)