Μάνος Πουλάκης: Ο άνθρωπος πίσω από τη φωτογραφική μηχανή που αγαπήθηκε στα νότια

Στις φωτογραφίες του έχουν αποτυπωθεί τα κυριότερα πρόσωπα και γεγονότα των νοτίων προαστίων τις τρεις τελευταίες δεκαετίες. Ωστόσο, ο Μάνος Πουλάκης, μια από τις πλέον γνωστές και αγαπητές φυσιογνωμίες της αυτοδιοικητικής οικογένειας και της τοπικής κοινωνίας, μόνο στη δύση της επαγγελματικής του πορείας έπιασε τη φωτογραφική μηχανή.

Γεννημένος το 1933, πέρασε μια ζωή στο εμπόριο, απέκτησε τη δική του βιοτεχνία και μετά τα 60 του χρόνια και τη συνταξιοδότηση, αποφάσισε να ξεκινήσει μια δεύτερη καριέρα, ως φωτορεπόρτερ στη Γλυφάδα, τη Βούλα, τη Βάρη και τη Βουλιαγμένη. Σήμερα έχει αποσυρθεί από την ενεργό δράση. Καθώς αφηγείται τη ζωή του στον «Δημοσιογράφο», η νοσταλγία δεν λείπει από τη χροιά της φωνής του. Παρόλ’ αυτά, η σπίθα στα μάτια του μαρτυρά ότι ακόμη και στα 86 χρόνια μια εύθυμη, μποέμ, διεκδικητική και αισιόδοξη προσωπικότητα, δεν χάνει ποτέ το στιλ της.

Ο Μάνος Πουλάκης είναι για παράδειγμα από τους λίγους παλιούς Βουλιώτες που δεν αναπολούν την αγνή εποχή της εχοξικής Βούλας. «Ερχόμασταν για καλοκαιρινές διακοπές από τη δεκαετία του ’40 στη Βούλα. Τότε ήταν ακατοίκητη, λίγα μόνο σκόρπια σπίτια υπήρχαν. Κάθε μέρα κάναμε μπάνιο και τα απογεύματα στην πλατεία για σινεμά και σουβλάκι. Ξαφνικά άρχισαν να γίνονται όλα πολυκατοικίες. Το χαιρόμασταν. Ο κόσμος άλλαζε προς το καλύτερο», αφηγείται με παραστατικότητα.

Οι γονείς του Μάνου Πουλάκη ήταν Μικρασιάτες, από το Τσεσμέ, που έφτασαν με το μεγάλο προσφυγικό κύμα στην Αθήνα. Η οικογένεια έφερε μαζί της κάποια αντικείμενα από τη ζωή στη Μικρά Ασία – ένα μαγκάλι, είδη κουζίνας, παλιές λάμπες, υφάσματα και φορεσιές, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων δωρήθηκε στην Εστία Νέας Σμύρνης. Η πρώτη κατοικία των Πουλάκηδων ήταν στην οδό Πατησίων και έπειτα στη Νέα Σμύρνη. Στη Βούλα η οικογένεια έλαβε με κλήρο μια έκταση κοντά στη θάλασσα, όπου φύτεψε και καλλιέργησε αμπέλια. «Ο πατέρας μου νόμιζε ότι το έδαφος στη Βούλα θα ήταν σαν της Μικράς Ασίας, όπου είχανε αμπέλια. Γρήγορα απογοητεύτηκε», θυμάται ο Μάνος Πουλάκης. Πάντως, από τα σταφύλια έβγαινε μούστος στο οικογενειακό πατητήρι, κάπου στην τότε Άνω Βούλα.

Στη Νέα Σμύρνη ο νεαρός Μάνος κάνει τα πρώτα του μεροκάματα, βοηθώντας την οικογενειακή επιχείρηση που είναι ένα καφενείο, η «Κρήνη» (από την ελληνική ονομασία του Τσεσμέ). «Ήταν ένα εύθυμο, καλό παιδί, πάντα πρόθυμο και χαμογελαστό. Όταν προχωρούσε στον δρόμο τον άκουγες να τραγουδάει», θυμάται η μεγαλύτερη αδερφή του, Μαρίκα, ανατρέχοντας στα παιδικά τους χρόνια.

Διακοπές στον Κάλαμο, τον Ιούνιο του 1955, όταν ο Μάνος Πουλάκης είχε ψιλικατζίδικο στην Πλάκα

Σύντομα όμως θα βρει τον δικό του βηματισμό στη ζωή, αναλαμβάνοντας ένα ψιλικατζίδικο στην Πλάκα, επί της οδού Κυδαθηναίων. Εκεί θα ωριμάσει ηλικιακά και επαγγελματικά. Ανήσυχο όμως πνεύμα, επεκτείνει τις δραστηριότητές του, ιδρύοντας μια βιοτεχνία παραγωγής ενδυμάτων. Αργότερα ανοίγει πάλι στο κέντρο της Αθήνας ένα κατάστημα πώλησης ενδυμάτων. Κάνει εισαγωγές πουκαμίσων, ώσπου έρχεται η ώρα της συνταξιοδότησης. «Πέρασα καλά στη ζωή μου, αλλά δύσκολα. Πολλή δουλειά. Στη γειτονιά της Πλάκας ήμουν πολύ αγαπητός, Μάνος με τ’ όνομα. Όποιος ήθελε κάτι, ερχόταν στον Μάνο. Κάτι που μου έδινε πάντα μεγάλη ικανοποίηση», θυμάται σήμερα.

Το 1994 η γνωριμία του Μάνου Πουλάκη με τον Δημήτρη Φιλιππόπουλο, ο οποίος εξέδιδε ήδη από το 1992 τον «Παλμό Γλυφάδας», τον μεταστρέφει. Καθώς ποτέ δεν υπήρξε άνθρωπος της απραξίας, το …μικρόβιο της εργασίας τον ωθεί στο να αγοράσει φωτογραφική μηχανή και να βγει στο ρεπορτάζ. Η στήλη «Σεργιάνι στα νότια προάστια» με φωτογραφίες και κείμενά του για κοινωνικές εκδηλώσεις εγκαινιάζεται τότε. Αργότερα συνεργάζεται και με άλλες εφημερίδες της Γλυφάδας («Αδέσμευτη Γνώμη», «Ανταποκριτής»), ενώ σταδιακά αυτονομείται, βγάζοντας φωτογραφίες και βίντεο δημοτικού ενδιαφέροντος. Παράλληλα, φωτογραφίζει πολιτικούς γάμους στα Δημαρχεία της Βούλας και της Γλυφάδας, αποτελώντας πλέον μια χαρακτηριστική φιγούρα στα δημόσια δρώμενα των νοτίων.

«Πολλές φορές μου πρότειναν να είμαι υποψήφιος σε δημοτικές εκλογές, εγώ δεν ήθελα. Δεν μπορώ να λέω ψέματα, τους απαντούσα», θυμάται ο Μάνος Πουλάκης. Δυστυχώς, δεν διαθέτει κάποιο οργανωμένο αρχείο φωτογραφιών. «Δεν είχα καιρό», απαντά αφοπλιστικά… Πανταχού παρών, πρωτίστως για την οικογένειά του αλλά και για την είδηση, ο φωτορεπόρτερ της Βούλας και της Γλυφάδας άφησε τα φωτογραφικά του τεκμήρια στη φθορά του χρόνου, χαράσσοντας όμως ο ίδιος ένα στίγμα ευδιάκριτο στην τοπική κοινωνία.