Η κορυφαία προτεραιότητα της δημοτικής αρχής του Δήμου Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης επί δύο θητείες
Επενδύσεις ανεκτίμητης απόδοσης στο μέλλον της νέας γενιάς συνιστούν τα χρήματα που δαπανώνται για την παιδεία. Την αρχή αυτή αποδεικνύεται ότι υπηρετεί απαρέγκλιτα η δημοτική διοίκηση Κωνσταντέλλου από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε το τιμόνι του Δήμου Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης το 2014, κατευθύνοντας τεράστια ποσά για τη συντήρηση και ανάπτυξη των σχολικών υποδομών της πόλης, για την εύρυθμη καθημερινή λειτουργία των μονάδων κάθε βαθμίδας και για παράλληλες δράσεις που ανυψώνουν το επίπεδο της παρεχόμενης εκπαίδευσης εμπλουτίζοντας τις εμπειρίες των μαθητών.
Η έρευνα του «Δημοσιογράφου» στα διαχρονικά στοιχεία δαπανών από τις Τεχνικές Υπηρεσίες, τις Δημοτικές Σχολικές Επιτροπές και το τμήμα προϋπολογισμού του Δήμου για την περίοδο 2014-2022 αποκαλύπτει ότι οι πόροι που κατευθύνθηκαν συνολικά στα σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια) ανέρχονται σε 13.760.802 ευρώ, κατά μέσο όρο δηλαδή ένα ετήσιο κονδύλι που υπερβαίνει το 1,5 εκατομμύριο ευρώ.
Καλύπτοντας κενά του κράτους
Είναι αλήθεια ότι το ενώ κεντρικό κράτος αναλαμβάνει την ανέγερση των σχολείων, έχει αναθέσει στους Δήμους τη συντήρηση των υποδομών και την κάλυψη των λειτουργικών τους δαπανών, δίνοντας τακτικά μια οικονομική ενίσχυση που μοιράζεται ανάλογα με τον αριθμό των μαθητών σε κάθε σχολική μονάδα. Όμως οι πόροι που κάθε Δήμος θα αποφασίσει να διαθέσει επιπλέον της κρατικής επιχορήγησης κάνουν και τη μεγάλη διαφορά στο επίπεδο της παρεχόμενης εκπαίδευσης, από τη σκοπιά τουλάχιστον των υποδομών και των εξωδιδακτικών δραστηριοτήτων.
Ένα κορυφαίο παράδειγμα υπέρβασης των στενών αρμοδιοτήτων της αυτοδιοίκησης στον τομέα των σχολικών υποδομών ήταν οι εργασίες στατικής ενίσχυσης και αντισεισμικής θωράκισης που ανέλαβε ο Δήμος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης το καλοκαίρι του 2018 στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Βάρης, ένα παμπάλαιο κτήριο που κατέρρεε και η Κτιριακές Υποδομές ΑΕ, η αρμόδια κατασκευαστική εταιρεία του Δημοσίου (πρώην ΟΣΚ), αρνούνταν να αναλάβει. Τότε η δημοτική αρχή με εργασίες σε χρόνο ρεκόρ, διαθέτοντας κονδύλια της τάξης των 400.000 ευρώ, πραγματοποίησε ένα έργο πρώτης προτεραιότητας για την ασφάλεια των μαθητών.
Οι σχολικές επιτροπές του Δήμου Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης αξιοποιούν τους πόρους της κρατικής επιχορήγησης, αλλά ενισχύονται με πολύ σημαντικά ποσά και από κονδύλια του Δήμου προκειμένου να παρέχουν όσο το δυνατόν αρτιότερες υπηρεσίες. Διότι εκτός από το να καλύπτουν λογαριασμούς τηλεπικοινωνιών και ενέργειας, αναλώσιμα υλικά και τον υπόλοιπο εξοπλισμό, οι διευθύνσεις των σχολεία στα 3Β εργάζονται ώστε να πρωτοπορούν σε εξωστρεφείς, εξωδιδακτικές δράσεις τις οποίες χρηματοδοτεί αθόρυβα ο Δήμος αξιoποιώντας όλες τις δυνατότητες.
Πολλές φορές άλλωστε οι κάτοικοι των 3Β διαπιστώνουν ότι τα δημόσια σχολεία της περιοχής έχουν «το επίπεδο των ιδιωτικών». Και αυτή η πεποίθηση έχει δημιουργηθεί βάσιμα από μικρές ή μεγάλες λεπτομέρειες στις δράσεις των σχολείων του Δήμου που ακτινοβολούν εξωστρέφεια και πρωτοτυπία. Για όλα αυτά απαιτούνται χρήματα. Η ενίσχυση των ομάδων ρομποτικής, η δημιουργία διαδικτυακού ραδιοφώνου, ο απαιτητικός εξοπλισμός των αιθουσών μεταξύ πολλών άλλων, γίνονται πραγματικότητα επειδή απόφαση της δημοτικής αρχής είναι να ενισχύονται χωρίς δεύτερη σκέψη οι πρωτοβουλίες της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Ο Δήμος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης είναι από τους εξαιρετικά λίγους στη χώρα που αξιοποιούν μια ρύθμιση της νομοθεσίας που επιτρέπει στους ΟΤΑ να κατευθύνουν πόρους από τον φόρο ηλεκτροδοτούμενων χώρων, τον οποίο εισπράττουν από τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, στην κάλυψη λειτουργικών δαπανών των σχολείων.
Έτσι, ενώ το ύψος της κρατικής επιχορήγησης για τη λειτουργία των σχολείων κατά την περίοδο 2014-2022 ανήλθε σε 2.556.084 ευρώ, η δημοτική αρχή των 3Β μπόρεσε να κατευθύνει επιπλέον 1.061.742 ευρώ, ένα ποσό που δημιουργεί αυτή την αυτάρκεια και άνεση στον κόσμο της εκπαίδευσης να αναπτύξει τις πρωτοβουλίες του χωρίς το οικονομικό άγχος. Με αυτά τα χρήματα των δημοτικών σχολικών επιτροπών πληρώνονται οι λογαριασμοί κοινής ωφέλειας και η ενέργεια για τη θέρμανση το χειμώνα, αγοράζονται όλα τα αναλώσιμα και ο απαραίτητος εξοπλισμός (όπως φωτοτυπικά μηχανήματα και υπολογιστές) και βοηθά ο Δήμος να πραγματοποιηθούν προγράμματα, αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Συντήρηση και εκσυγχρονισμός εγκαταστάσεων
Οι σχολικές μονάδες του Δήμου είναι κατά κύριο λόγο πολλών ετών, με κτήρια και εγκαταστάσεις που υπόκεινται σε καθημερινή φθορά αλλά και σε συχνούς βανδαλισμούς. Παράλληλα, οι εκπαιδευτικές ανάγκες με τις δεκαετίες αλλάζουν και αυξάνονται, καθώς οι απαιτήσεις ανεβαίνουν. Υπό το πρίσμα αυτό κατανοεί κανείς τα τεράστια ποσά που απαιτούνται για τις συντηρήσεις των κτηρίων κάθε χρόνο και την περίοδο 2015-2022 ανέρχονται σε περίπου 4 εκατομμύρια ευρώ.
Οι τεχνικές παρεμβάσεις για την εξοικονόμηση ενέργειας που πραγματοποιούνται σταδιακά από το 2015 έχουν κοστίσει μέχρι σήμερα συνολικά περίπου 3 εκατομμύρια ευρώ, όμως στις επενδύσεις αυτές γίνεται απόσβεση από τις χαμηλότερες καταναλώσεις καυσίμων και ενέργειας. Φωτοβολταϊκά στοιχεία στις στέγες των σχολείων, αντικατάσταση των παλιών λεβήτων πετρελαίου με σύγχρονες αντλίες θερμότητας, αντικατάσταση κουφωμάτων με σύγχρονα αλουμίνια και μονώσεις δωμάτων είναι οι βασικότερες εργασίες στον τομέα αυτό. Όμως οι σχολικές υποδομές χρειάζονται και εκσυγχρονισμό, όπως αλλαγή φωτισμού, ανακατασκευή των τουαλετών, η προσθήκη αιθουσών και η αντισεισμική θωράκιση. Στο πεδίο αυτό ο Δήμος κατά τη μελετώμενη περίοδο δαπάνησε περίπου 875.000 ευρώ (ποσό που περιλαμβάνει την προαναφερθείσα αναστήλωση του 1ου Δημοτικού Βάρης).
Σύγχρονες προσβάσιμες αυλές
Σχολείο όμως είναι και το προαύλιο. Κανένας αύλειος χώρος στον Δήμο, από τα νηπιαγωγεία ως τα λύκεια, δεν έχει μείνει ίδιος από το 2015 που ξεκίνησε μια πολύ συστηματική προσπάθεια αναβάθμισης του χώρου όπου οι μαθητές περνούν τα διαλείμματα και αθλούνται. Σύγχρονοι τάπητες ασφαλείας αντικατέστησαν την άγρια και φθαρμένη άσφαλτο, νέα αθλητικά όργανα για μπάσκετ και πιστοποιημένες παιδικές χαρές με καινούργια όργανα έξω από τα νηπιαγωγεία έφεραν τα σχολεία στο «σήμερα», αποδίδοντας στη μαθητική κοινότητα ποιοτικό χώρο εκπαίδευσης.
Από τα στοιχεία των υπηρεσιών προκύπτει ότι για το σκοπό αυτό έγιναν έργα συνολικού προϋπολογισμού 1,5 εκατομμυρίου ευρώ κατά τις δύο θητείες της σημερινής δημοτικής αρχής. Ειδική μέριμνα έλαβε η δημοτική αρχή ξεκινώντας το 2021 για την προσβασιμότητα των σχολικών χώρων σε άτομα με αναπηρίες. Το έργο κατασκευής ραμπών και χώρων υγιεινής για μαθητές και εκπαιδευτικούς ΑμεΑ αλλά και η προμήθεια αναβατορίων για την εξυπηρέτηση αμαξιδίων όπου απαιτείται, έχουν ήδη αντλήσει πόρους περίπου 180.000 ευρώ.
Σώμα και πνεύμα
Μια ιδιαίτερη κατηγορία «επενδύσεων» ξεφεύγει από την υλικοτεχνική υποδομή, τα κτήρια, τον εξοπλισμό και αφορά στην ολόπλευρη ανάπτυξη των μαθητών. Στην αισθητική καλλιέργεια της μαθητικής κοινότητας στόχευε η πολύ πρωτότυπη συνεργασία που έκανε για δύο χρονιές ο Δήμος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, μια σύμβαση που έφερε τον συναρπαστικό κόσμο της συμφωνικής μουσικής κυριολεκτικά μέσα σε κάθε τάξη, ακόμη και στα Νηπιαγωγεία. Λίγοι Δήμοι θα μπορούσαν να αφιερώσουν πάνω από 200.000 ευρώ για τέτοιο σκοπό, ενισχύοντας παράλληλα και έναν από τους κορυφαίους πολιτιστικούς θεσμούς της χώρας.
Παιδεία δεν είναι μόνο το διάβασμα και η παράδοση στην αίθουσα, αλλά η ολοκληρωμένη διαμόρφωση προσωπικοτήτων που χρειάζεται τη μουσική καλλιέργεια και τη φυσική αγωγή. Ο δήμος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης κατευθύνει κατά τις τελευταίες θητείες σημαντικά ποσά για το σκοπό αυτό, συνεργαζόμενη με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, διοργανώνοντας διασχολικό πρωτάθλημα για 5 αθλήματα (ποδόσφαιρο, μπάσκετ, βόλεϊ, στίβο, πινγκ πονγκ και σκάκι) και προωθώντας δράσεις επαγγελματικού προσανατολισμού στην Α’ Λυκείου.
Ανάλογης σπουδαιότητας αλλά στον τομέα της φυσικής αγωγής είναι και το διασχολικό πρωτάθλημα του Δήμου Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης, μια πολύ θετική διοργάνωση που φέρνει κοντά τους αθλούμενους μαθητές, προωθώντας την ευγενή άμιλλα και δημιουργώντας θετικές εμπειρίες ζωής. Το διασχολικό πρωτάθλημα του Δήμου 3Β οργανώνεται από το 2015, με μόνα διαλείμματα τις χρονιές 2021 και 2022 λόγω της πανδημίας. Για το φετινό πρωτάθλημα έχουν δεεμευτεί 70.000 ευρώ, ενώ συνολικά για το θεσμό αυτό ο Δήμος έχει δαπανήσει 325.000 ευρώ.
Μία ακόμη σχετική δαπάνη που ξεφεύγει από το τυπικό πλαίσιο είναι τα τεστ δεξιοτήτων για τον επαγγελματικό προσανατολισμό που προσφέρουν σε μαθητές της Α’ Λυκείου ο Δήμος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης τα τελευταία τέσσερα χρόνια, για τα οποία έχει αφιερώσει πόρους άνω των 100.000 ευρώ.
Τα μεγάλα στοιχήματα του δήμου Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης για το άμεσο μέλλον είναι δύο. Πρώτον, ο νέος βιοκλιματικός παιδικός σταθμός στη Βούλα, με βραβευμένο πρωτότυπο σχεδιασμό, που θα κοστίσει 2,2 εκατομμύρια ευρώ τα οποία έχει εντάξει στο πρόγραμμα εκτελεστέων έργων της η Περιφέρεια Αττικής. Και δεύτερον, η κατασκευή μιας σύγχρονης αίθουσας εκδηλώσεων στο Δημοτικό Σχολείο Βουλιαγμένης, ένα κτήριο που από το 1960 που λειτουργεί δεν διαθέτει ανάλογο χώρο. Το κόστος κατασκευής της αίθουσας αυτής ανέρχεται σε 1,2 εκατομμύρια βάσει της μελέτης που έχει εκπονηθεί.
Στην καταγραφή αυτή δεν συμπεριελήφθηκαν οι μεγάλες δαπάνες του Δήμου Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης για την προσχολική αγωγή, τους βρεφονηπιακούς σταθμούς που αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι του δημοτικού έργου με σημαντικά ποιοτικά στοιχεία. Μια ξεχωριστή επένδυση που αφορά σε ανθρώπινο δυναμικό και υποδομές, η οποία κατά τις δύο τελευταίες δημοτικές θητείες δεν έχει αφήσει κανένα παιδί εκτός δομής.